Шайыр. Джырчы. Хаджи.
Хаджи. Джырчы. Шайыр.
Кязим. Сымайыл. Къайсын.
Тарихибиз. Иннетибиз. Миллетибиз.

АЛАДАН ЮРЕНЕЙИК

Имансызла имансызлагъа берген
Шайтан къаугъасы, Нобель саугъасы -
Керекмиди меннге?

Гяуур кърал къулларына берген,
Ибилис шайтанларына берген
Саугъала керекмилле меннге?

Гъарб поэти, шаркъ поэти да тюл,
Халкъ поэти, бютеудуния поэти да тюл,
Джер поэти, Кёк поэти да тюл -
Хакъ поэти, Акъ поэти!

Буду эм уллу саугъа.
Ол атха тыйыншлы болгъанды насыблы.

Адабиятыбызда юч шыйых барды,
Ол атха тыйыншлы юч уллубуз,
Юч сыйлыбыз барды:
Кязим хаджи, джырчы Сымайыл, назмучу Къайсын.

Биз - къаламчыла -
Тюз джашаргъа да, тюзюн джазаргъа да,
Адамлыкъгъа да, муслиманлыкъгъа да,
Умметчиликге да, миллетчиликге да
Аладан юренейик.

НАЗМУЧУЛА

Бёрю атарыкъ - бёркюнден,
Шайыр - сёзюнден.

Бу «назмуланы» джазгъанны уа -
Иманы, намысы джокъду,
Джурту, халкъы джокъду,
Джокъду уммети, миллети,
Джокъду бети, иннети.

Кёкдемид, джердемид,
Эркекмид, тишимид,
Адаммыд, маймулмуд -
Билмезсе.
Кимге, неге къуллукъ этгенин -
Билмезсе.

Аны сандыракъларына
Кесине ушашла махтау салыб,
Тёрге ётдюргенле, саугъа да бергенле.

Аны джазгъаны тубаннга ушайды.
Тубаннга юрген сер итлеге ушайла
Аны махтаб, саугъа берген къартла да.

Мени уа кёз аллымда
Аллах-Адам дей билген,
Хакъ-Халкъ дей билген,
Адамлыкъны, назмучулукъну белгисича, юлгюсюча,
Минги Тауну эки тёппесича -
Кязим хаджи бла, Джырчы Сымайыл.

КЪАЙСЫННЫ ЭСГЕРЕ

Ёлгенди Къайсын.
Джылайды Кёк.
Тутулгъанды Кюн.
Ай да болгъанды сын.

Джаралы джугъутурну да къутхара джанлыдан,
Джаралы ташха да балхам болуб джагъыла сёзю,
Джуртда Джангыз Терекге да нёгер бола сёзю,
Дуниягъа сабийча къарай кёзю,
Акъылман дуниядан кетди.
Алай а,
Назмучугъа джокъду ёлюм.

Халкъы, Ана тили сау болуб,
Джангыз бир назмучу сау болуб,
Анга джокъду ёлюм.
Пушкиннге кибик,
Къайсыннга да джокъду ёлюм.

Туугъан джуртунда асралгъанды Къайсын.
Джазгъан сёзюнде къалгъанды Къайсын.
Ана тилинде джашайды Къайсын.
Халкъы бла джашайды Къайсын.

Адамгъа, ташха, терекге, кийикге да,
Джан аурутду Ол.
Джерге, Кёкге да,
Кетгеннге, джашагъаннга, келликге да
Файгъамбарча къарады Ол.

Сынады урушну, сюргюнню да
Халкъы бла бирге.
Кёрюрюн кёрюб кёрюне кирди,
Хакъ кертиге къуллукъ эте ёлдю
Зауаллы, насыблы Къайсын.

Тау сёзню устасы Къайсын,
Кавказ тауланы шыйыхы Къайсын,
Кязим хаджи бла, джырчы Сымайыл бла бирге
Устазды эмда Тёреди бизге. Юлгюдю бизге.

Ала джакъгъан отну джукълатсакъ,
Эки дунияда да юлюш джокъду бизге,
Кечмеклик джокъду бизге.

МИНГИ ТАУДАН КЪАРАЙДЫ МИНГИ ТАУ

1
Сымайыл
Джулдуз темирни Кюнде эритиб,
Джерде джазыб, Айда сууутуб,
Боракъ атына ишлегенди айыл.
(башха айыл чыдамагъанды анга;
джерлеялгъан да болмагъанды аны).

Ёлюмсюзлюкге кетерге тебреб,
Минги Тауну башына чыгъыб,
Дюлдюрюню джюгенин, джерин да алыб,
Башын алагъа салыб, къалкъыгъанды;
Борагъын а къойгъанды бошлаб.

Андан бери,
Боракъны кишнегенин эшитгенлей,
Джер да, Кёк да, джюрек да башлайла джашнаб...

Минги Таудан къарайды Минги Тау -
Сымайыл къарайды Минги Таудан.

Минги Тау да, Сымайыл да, Борагъы да -
Ючюсю да саула.
Джуртубуз-Халкъыбыз-Орайдабыз
Кёк бла Джерни чегича туралла.

Неди бу акълыкъ, мийиклик, тазалыкъ, уллулукъ?
Тилекмиди, зикирмиди, джырмыды, кераматмыды?
Бары да. Минги Тау -
Халкъ-Джурт-Тил-Тин белгибизди бизни;
Кёлюбюздю-Халибизди-Сёзюбюздю бизни.

Джырчы, хаджи, малаик да къарайла андан;
Нарт Дебет, Къарашауай да къарайла андан;
Гемуда да, Боракъ да къарайла андан;
Тюненебиз, тамблабыз да къарайла андан.

2
Тил Къобанны башыды Джырчы Сымайыл,
Тил Къобанны аягъыды Билал хаджи.
Къобан а саркъады Минги Таудан.
Минги Тау а - Халкъды-Джуртду-Орайдады-Белгиди.

Барыбыз да Минги Таудан башланабыз.
Андан энебиз да, чачылабыз, джайылабыз дуниягъа.
Минги Тау а, бир агъара, бир къарала къарайды ызыбыздан.
Бизбиз аны бетин джарытхан, мутхуз этген да.

Ол а, анача, къайгъылы болуб, къарайды ызыбыздан
Айланы, джылланы, ёмюрлени.
Биз а энебиз, кетебиз, ташаябыз кёзден,
Ёзге Минги Таудан айырылмайбыз биз.

Аны суратын тагъабыз тёрге.
Тансыкъдан ёле тынгылайбыз аны джырына.
Джууукъда, узакъда да Минги Таугъа тыйыншлы болуб,
Джашаргъа кюрешебиз. Алай а, билебиз:

Адам тюрленеди джуртсуз, халкъсыз -
Не ёледи, не башха тюрсюннге кёчеди;
Не хунагъа джарашмагъан таш болуб, атылады,
Не да энчилигин тас этиб,
Хуна ташланы бири болуб къалады.

Бизге джарсый, къайгъыра, къыйнала,
Минги Тау къарайды узакъдан.

3
Къар, Ай да, Къарачай да